Dzisiejsze wybrzeże sięga od Świnoujścia do Piasków. Przed wojną sięgało jedynie odcinka od Piaśnicy do Orłowa. Większość tego obszaru pokazuje poniższa mapa. Dla porównania ze stanem dzisiejszym polecam używać suwaczka w prawym górnym brzegu mapy.
Z obu nałożonych na siebie map możemy odczytać m.in. że:
- Jastrzębia Góra to kiedyś była nie miejscowość, ale wzniesienie. Na mapie tej możemy znaleźć dwie "Jastrzębie góry". Pierwsza w dzisiejszej miejscowości o tej nazwie - liczyła sobie 33 metry, a druga w dzisiejszym Rozewiu miała 68 metrów,
- Rozewie zwano nieraz Różewiem,
- w miejscu Władysławowa mamy wsie z których ta miejscowość powstała. To w ogóle przedziwna miejscowość a widać to zwłaszcza po sezonie. Nie ma ona wyraźnego centrum i jest to właśnie efekt jej losów. Najstarszą częścią jest Wielka Wieś i to ją widzimy na mapie. W międzyczasie w XVII wieku utworzono fort oraz port królewski Władysławów, ale nie był to trwały twór. Po pierwszej wojnie światowej na pamiątkę odwiedzin generała Błękitnej Armii (Józefa Hallera) powstało Hallerowo. W 1927 powstała stacja kolejowa Hallerowo. Na tej mapie Hallerowa i stacji o tej nazwie jeszcze nie ma. Po wojnie w 1952 roku ostatecznie na mapach pojawia się Władysławowo, które obejmuje swym zasięgiem teren wymienianych wsi. W ciągu kilku lat powstaje socrealistyczne "jakby centrum" miejscowości z Domem Rybaka z 1957 roku. W kolejnych latach Władysławowa otrzymuje prawa miejskie (1962) i jednocześnie dołączane są do niego nieraz odległe wsie takie jak Karwia, Jastrzębia Góra, Tupadły i Chłapowo. Ten stan będzie trwał aż do 2015 roku.
- Jurata na prezentowanej przedwojennej mapie nie istniała. Miejscowość założono dopiero w 1928 roku. Swoją drogą już za niecałe dwa miesiące Jurata przestanie być częścią Jastarni.
- Gdynia wyglądała zupełnie inaczej. Przede wszystkim to ostatnie chwile gdy była jeszcze wsią. Ówczesna Gdynia składała się w zasadzie z dwóch ulic. Starowiejskiej i Świętojańskiej. Widać również ścieżkę łączącą dworzec z łazienkami - to przyszła ul. 10 Lutego. Od północy sąsiadowały z Gdynią bagna i doskonale widać to na mapie. Widać też drogę z Oksywia do wsi Gdynia, której już za kilka lat nie będzie, gdyż zastąpi ją port wewnętrzny na Potoku Chylońskim.
Starowiejska w Gdyni. Dawna główna ulica we wsi. |
- W okolicach dzisiejszego przystanku SKM Gdynia - Wzgórze Św. Maksymiliana widać zagadkową nazwę Janowo,
- Widać zatarty dzisiaj podział na Mały Kack i Orłowo. Kiedyś Orłowo było jedynie nadmorskim kurortem ze stacją kolejową w Małym Kacku,
Pałac w Małym Kacku |
- Wyraźne jest też zróżnicowanie Osowej i Wysokiej. Wsie te dzieliły kiedyś tory. Dzisiaj zlało się to w jedną dzielnicę Osowa.
- Ciekawostką jest istnienie kiedyś w okolicach Osowej "ogrodu paryskiego". Była to pozostałość po karczmie i małej wsi dzierżawionej przez oliwskich cystersów (Rajski Ogród). Po sekularyzacji (~likwidacji) zakonu cysterskiego w XIX wieku nazwę zmieniono na Paryski Ogród. Wieś w drugiej połowie XIX wieku liczyła 8 domów i kilkunastu mieszkańców,
- Dzisiejszy Gdańsk w tzw. górnym tarasie to były prawdziwe Kaszuby. Świadczą o tym egzotycznie brzmiące nazwy takie jak Széperjaci czyli Owczarnia, Szeperja (część Klukowa), Maternia czyli Matarnia,
Owczarnia była dawniej małą kaszubską wsią. |
- W Gdańsku widać jak bardzo rozbudowało się nam miasto na terenie Żabianki, Przymorza i Zaspy.
Wykorzystałem także informacje ze stron:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jurata_(Jastarnia)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Władysławowo
http://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=OSOWA
Brak komentarzy:
Publikowanie komentarza
Dziękuję za komentarz.